De hoofdregel is dat auteursrechtelijk beschermde werken niet mogen worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt, tenzij de rechthebbenden daarvoor van tevoren toestemming hebben gegeven. Een kopie is een verveelvoudiging en die zou dus alleen mogen worden gemaakt als daarvoor toestemming is gekregen van de auteursrechthebbende. Het zonder toestemming verveelvoudigen (kopiëren) van een beschermd werk levert een schending van het auteursrecht op.
Op die algemene regel is in de Auteurswet wel een aantal beperkingen aangebracht. Op grond van artikel 16b en artikel 16c van de Auteurswet is het onder bepaalde voorwaarden toegestaan om zonder toestemming van de betrokken auteursrechthebbende uitsluitend voor eigen oefening, studie of gebruik van zijn of haar beschermde werk (foto, gedicht, muziek, film, enz.) één of enkele kopieën te maken.
Artikel 16b Auteurswet gaat over de meer ‘traditionele’ vormen van het verveelvoudigen voor eigen gebruik: overschrijven, natekenen, naschilderen, fotograferen en fotokopiëren. Zo’n privékopie mag u zelf maken, maar u mag ook iemand anders vragen om die voor u te maken. Dit alles dient zonder commercieel oogmerk te gebeuren.
Artikel 16c Auteurswet gaat over het voor eigen gebruik kopiëren op beeld- en geluidsdragers en andere (digitale) informatiedragers. U kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan het kopiëren van een muziekwerk of een film op een USB-stick, een mp3-speler of de harde schijf van uw computer. Een dergelijke privékopie mag u alleen zelf en alleen voor uzelf maken.
Thuiskopievergoeding
Om het verlies aan inkomsten door deze beperking voor rechthebbenden enigszins te compenseren, is de thuiskopievergoeding geïntroduceerd. Aanvankelijk werd die geheven over blanco beeld- en geluidsdragers. Deze heffing is met ingang van 1 januari 2013 uitgebreid naar andere voorwerpen die in belangrijke mate voor privékopiëren worden gebruikt, zoals pc's en laptops, tablets, externe harde schijven, hdd-recorders en smartphones. De thuiskopievergoeding wordt geïnd door
Stichting de Thuiskopie en via verdeelorganisaties doorbetaald naar de rechthebbenden.
Het mogen maken van een privékopie van een beschermd werk is dus in de Auteurswet neergelegd als een uitzondering op de algemene regels van het auteursrecht. Het is echter niet zo dat u van de auteursrechthebbende kunt verlangen, of zelfs eisen, dat deze het u mogelijk maakt een privékopie van zijn beschermde werk te maken. Dat betekent dat de rechthebbenden beveiligingen op hun werken mogen aanbrengen die privékopiëren onmogelijk maken. Het bewust omzeilen van die beveiligingen is bovendien (op grond van artikel 29a van de Auteurswet) verboden. Het aanbrengen van technische beveiligingen wordt ook wel ‘Digital Rights Management (DRM)’ genoemd.
Geen privékopie van computerprogramma's
In tegenstelling tot bijvoorbeeld teksten, films, foto’s en muziek vallen auteursrechtelijk beschermde computerprogramma’s (zoals software en games) en elektronische databanken buiten de regeling voor de privékopie. U mag daarvan dus geen kopieën maken, tenzij u daarvoor toestemming van de rechthebbende zou hebben verkregen.
Bij het gebruiken van een computerprogramma wordt, bijvoorbeeld tijdens het laden of het in beeld brengen, vaak automatisch en onvermijdelijk een kopie gemaakt op de harde schijf. Dat kan niet anders, zo’n kopie is nu eenmaal nodig om het programma te kunnen gebruiken waarvoor het bedoeld is en komt niet in strijd met het auteursrecht.
Meer informatie over computerprogramma's en auteursrecht vindt u
hier.