Eén werk, meer makers

Een werk kan meer dan één maker hebben. Twee auteurs schrijven bijvoorbeeld samen een roman, of een groep kunstenaars werkt aan een groot gezamenlijk kunstwerk. Als meer makers gezamenlijk een werk hebben gecreëerd, dan hebben zij ook gezamenlijk het auteursrecht op dat werk. Dat betekent ook dat voor het openbaar maken en/of verveelvoudigen van dat werk - in beginsel - de toestemming van alle rechthebbenden nodig is.
  • Linktekst
  • Bestaat een uitgave uit teksten van verschillende auteurs, en mogelijk ook nog andere beschermde werken zoals foto’s en tekeningen, dan rust het auteursrecht van de totale uitgave bij deze auteurs gezamenlijk of bij diegene onder wiens leiding de gehele uitgave tot stand kwam, vaak de opdrachtgever, redactie of uitgever. Dit 'verzamelauteursrecht' staat echter los van het auteursrecht op de afzonderlijke teksten. Het kan ook zijn dat meerdere auteurs een werk maken waarin ieders bijdrage, los van het totale werk, afzonderlijk als werk kan worden beschouwd. Deze afzonderlijke werken genieten dan ook auteursrechtelijke bescherming. Een ander voorbeeld hiervan is de muziek en het decor in een film.

    Er kan ook sprake zijn van een verzamelwerk waarin meerdere reeds bestaande (en gepubliceerde) werken worden samengevoegd. Voorbeelden hiervan zijn encyclopedieën, speciale bundels, en bloemlezingen. Een dergelijke verzameling van werken geniet alleen auteursrechtelijke bescherming als zij aan het originaliteitsvereiste voldoet. Voor het gebruik van de reeds bestaande werken is uiteraard toestemming nodig van de rechthebbenden.

    Maak afspraken!
    Iedereen die een duidelijke, 'scheppende' bijdrage levert aan een werk, kan aangemerkt worden als mede-rechthebbende. Dat gebeurt automatisch, zie ook Hoe ontstaat auteursrecht en De Maker. Toch is het goed om voordat je samen aan het creëren slaat heldere afspraken met elkaar te maken, liefst schriftelijk. Niet alleen over de exploitatie en de verdeling van opbrengsten, maar ook over wat er met het werk moet gebeuren als er ooit onenigheid mocht ontstaan of als een van de makers zich uit het project zou willen terugtrekken.

    Filmwerken
    Aan het maken van een film of video werken vaak zeer veel mensen mee, die allemaal vanuit hun eigen vakgebied een eigen creatieve bijdrage leveren: acteurs, regisseurs, scenarioschrijvers, decorontwerpers, enzovoort. Om te voorkomen dat de exploitatie van een film in gevaar zou kunnen komen doordat één van de rechthebbenden zijn toestemming intrekt, is in de Auteurswet een apart artikel opgenomen voor filmwerken. Volgens artikel 45d wordt van alle mede-makers van een film 'vermoed' dat zij hun rechten hebben overgedragen aan de filmproducent. Dit wordt aangeduid als een wettelijk vermoeden. Men kan hier wel van afwijken, maar dat moet dan wel schriftelijk worden vastgelegd. De producent is overigens wel voor elke vorm van exploitatie van de film een billijke vergoeding verschuldigd aan de makers.
    In artikel 45d is een uitzondering gemaakt voor de makers van de filmmuziek. Voor hen geldt dit vermoeden van rechtsoverdracht niet. 
    © Auteursrecht 2020